Phật dạy cách hoá giải đau buồn

Câu chuyện xảy ra khi Đức Phật ở Trúc Lâm. Bấy giờ, hoàng tử Vô Úy dẹp loạn ở biên giới về, vua cha Tần Bà Sa La rất vui lòng, ban thưởng cho hoàng tử một vũ nữ trẻ đẹp, giỏi tài múa hát, và cho ở hoàng cung bảy ngày.
 
Trong bảy ngày, hoàng tử say mê ngắm vẻ lộng lẫy của cung điện phụ vương. Ngày cuối cùng, như thường lệ chàng vào vườn hoa ngắm cô vũ nữ nhảy múa, ca hát. Không may, nàng vũ nữ này bị bệnh và chết.

Hoàng tử Vô Úy rất buồn khổ trước cái chết của nàng. Bất chợt một ý nghĩ thoáng qua: “Chẳng có ai ngoài Đức Thế Tôn có thể làm tiêu tan nỗi buồn của ta”. Chàng đi đến chỗ Đức Phật và bạch:

- Bạch Thế Tôn! Xin Ngài hãy giải trừ nỗi buồn cho con.

Ðức Phật an ủi chàng:

- Này hoàng tử! Trong vòng luân hồi vô cùng vô tận, không thể đếm được bao nhiêu lần vũ nữ kia đã chết, và cũng không lường được nước mắt mà hoàng tử khóc cho cô ấy.

Biết hoàng tử đã bớt buồn, Đức Phật dạy tiếp:

- Này hoàng tử! Không nên sầu não, chỉ có kẻ khờ dại mới chôn mình trong bể ưu bi.
(Theo Truyện tích Pháp Cú)
 
Cuộc sống con người có không ít nỗi buồn. Mỗi người có một cách giải toả đau buồn khác nhau. Họ thường tìm quên nơi ồn náo hay ru mình nơi lặng lẽ. Đến chùa, gặp Phật để mong tìm một giải pháp từ tuệ giác của Thế Tôn, như hoàng tử Vô Úy đã làm, cũng là một cách hay mà ngày nay nhiều người thực.

Quan điểm của đạo Phật là phát huy tuệ giác để diệt trừ khổ não. Đức Phật từng khẳng định với hoàng tử Vô Úy rằng: “Chỉ có kẻ khờ dại mới chôn mình trong bể ưu bi". Sự ra đi, tổn thất và mất mát vốn đã làm cho người ta đớn đau rất nhiều rồi. Cái bị mất thì đã mất rồi, không thể cứu vãn được nhưng sự tiếc thương, dằn vặt cùng với thù hận lại càng khiến người ta đau khổ thêm lên. Người có tuệ giác thì không như vậy, phải mau chóng gượng dậy và quyết tâm làm lại từ đầu.

Chúng ta không thể tìm quên bằng các thú vui trần tục hay mượn rượu giải sầu như người đời vẫn thường làm. Vì khi giờ phút vui vẻ giả tạm ấy đi qua, thì nỗi buồn lại dâng trào, đắng cay càng mãnh liệt hơn. Chúng ta cần tìm một nơi yên tĩnh, nhìn thẳng vào chính mình và nỗi buồn ấy để thấy rằng sự mất mát vốn dĩ là bản chất cuộc sống thế gian. Quán chiếu về sự tổn thất và mất mát gần như là một thuộc tính gắn chặt với thân phận con người. Những ai tốt phước lắm cũng chỉ nắm giữ được vài mươi năm, những gì yêu thích không bỏ mình ra đi thì cuối cùng mình ra đi cũng phải từ bỏ nó.

Hành trình của cuộc sống với đích đến cuối cùng là sự từ bỏ, chẳng ai mang theo được bất cứ thứ gì. Việc mất mát hôm nay chỉ là sự ra đi sớm hơn một chút mà thôi. Và nhìn xa hơn nữa, chúng ta sẽ nhận ra rằng mình không chỉ mới mất mát trong hiện tại mà trong quá khứ cũng như ở tương lai, sự vuột khỏi tầm tay những gì yêu thích là điều không thể kiểm soát và làm chủ được.

Cuộc sống không ngừng trôi chảy, không bao giờ đứng yên hay dừng lại. Được - mất, có - không ở đời chỉ là ảo hóa, phù dung. Vậy thì mong nắm giữ điều không thể nắm giữ có được gì? Thấy được như vậy là ta có thể mỉm cười trước mọi biến động và bắt tay làm lại từ đầu. Vì suy cho cùng, tiếc nuối và buồn đau nhiều cũng chỉ thiệt cho mình mà cũng chẳng giải quyết được vấn đề. Đó chính là tuệ giác, liệu pháp tích cực và hữu hiệu nhất để hóa giải nỗi buồn.


(Quảng Tánh)