Đừng nên tham vọng thay đổi người khác
20/10/2022 - 21:50
Lượt xem: 426 lượt
Luôn mong muốn người khác làm theo ý mình, chính là cái sai lớn nhất mà chúng ta vô tình tự chuốc lấy nổi khổ cho bản thân. Vì vậy, đừng tham vọng thay đổi người khác!
Không ít lần, khi thấy con cái, vợ chồng hay bạn bè, những người xung quanh làm điều trái quan điểm sống của mình, chúng ta thường muốn họ thay đổi ngay bằng những lời khuyên răn. Và khi họ không làm theo ý mình, chúng ta tỏ ra giận dữ, đó là mấu chốt dẫn đến rạn nứt một mối quan hệ.
Chúng ta cần hiểu rằng, rất khó để thay đổi suy nghĩ và hành động của người khác. Bởi trên đời này, nếu dễ dàng thay đổi được người thì xã hội này không phức tạp và không có gia đình nào bất hạnh cả.
Bởi nếu tất cả mọi người luôn biết hướng thiện và lãnh hội những điều hay lẽ phải thì Đức Phật thuở ấy cũng không phải nói rằng: Đời ác ngũ trược chúng sinh cang cường rất khó độ.
Đức Phật tuy là một bậc giác ngộ được Trời Người tôn xưng, suốt 49 năm hành đạo độ vô số chúng sanh, nhưng trong những bài kinh, chúng ta cũng biết được rằng:
Phật năng độ vô lượng vô biên, năng bất tận vô lượng chúng sanh giới.
Nghĩa là: Phật có thể độ vô lượng vô biên chúng sanh, nhưng không có khả năng độ tận tất cả những người không có nhân duyên với mình. Vì thế, trong sử sách ghi lại, có những lúc Đức Phật phải nhờ: Ngài La Hầu La, Mục Kiền Liên, Xá Lợi Phất độ cho chúng sanh mà Ngài thấy họ có nhân duyên với đệ tử của Ngài.
Vì sao con người khó thay đổi?
Mỗi con người khi sinh ra đều những thói quen, lối sống, cách hành xử riêng mà người ta gọi đó là bản tính. Bản tính hay còn gọi là bản ngã được hình thành do nghiệp lực, những thói quen từ nhiều đời có được và dẫn dắt họ phải sống theo thói quen đó như một lẽ tự nhiên.
Chính vì sự chấp chặt vào bản ngã mà chúng ta thường luôn mặc định cho rằng mình đúng và ít chấp nhận sự thay đổi từ ai đó tác động vào. Phải nhớ một điều rằng: Cái đúng của người này không phải là cái đúng của người khác. Bởi cái đúng đó không thuộc về chân lý mà do quan niệm riêng từng người.
Bản ngã là thuộc tính riêng của con người. Nó rất khó thay đổi bởi đã được bảo vệ từ: ngã si (Mê muội về bản ngã), ngã kiến (quan điểm sai lầm về bản ngã), ngã mạn (kiêu ngạo, tâng bốc bản ngã), ngã ái (yêu mến đắm chấp bản ngã). Đó là vì sao việc cãi nhau thường dẫn đến chuyện xô xát, vì sao khi dính mắc một điều gì đó, người ta bám chấp vào nó, có khi 'sống để bụng chết mang theo'.
Tâm lý của những người sống cố chấp thường là đau khổ. Bởi họ không nhận diện ra được cái sai để tránh nó. Có đôi khi họ nhận ra được cái sai, nhưng không biết cách nào thoát khỏi nên buông xuôi. Nhưng nếu bị chỉ trích, họ sẽ tự phản ứng lại theo bản năng, rồi tự ái và bảo thủ.
Làm sao để thuyết phục?
Nói như thế không có nghĩa là không có cách để khiến thay đổi một con người.
1. Đối với bản thân
Chúng ta phải hiểu rằng: Nếu chưa rèn luyện tâm và chưa hiểu bản chất của đời sống thì chúng ta sẽ phải trải nghiệm nhiều khổ đau bất mãn vì nghiệp lực có sức mạnh ghê gớm trong việc ràng buộc và dẫn dắt suy nghĩ, lời nói và hành động của mỗi người. Để thoát khỏi, chúng ta phải tự quay lại soi xét chính mình, bởi chúng ta vốn rất chủ quan, luôn luôn thấy mình đúng. Bởi vậy, trước khi cố gắng thay đổi người khác, hãy tự thay đổi bản thân. Khi mình luôn an lạc, tự tại, bao dung thì tự khắc sẽ có năng lực chuyển hoá người khác một cách tự nhiên.
2. Đối với người khác
Bản chất cơ bản của con người là ham vui sợ khổ. Nên khi muốn thay đổi ai đó, chúng ta không nên áp đặt, chỉ trích vì chắc chắn họ sẽ khó lòng làm theo ý của mình. Thay vào đó, hãy phân tích vấn đề mà họ đang cố chấp bằng những lý lẽ mang tính tích cực. Sau đó đưa ra nhiều sự lựa chọn khác để họ thấy được rằng: Điều mới đó có lợi hơn, tốt hơn điều họ đang cần.
Đừng nên đóng bít đi sự đam mê, hoài bão của ai đó dù biết rằng nó không hợp lý, mà phải khéo léo chuyển hướng điều đó để họ có sự lựa chọn, cân nhắc rồi tự thay đổi chính bản thân mình. Bởi không ai thay đổi cuộc đời của họ ngoài chính họ. Còn nếu không thể thay đổi được họ, chúng ta cũng không nên quá bận tâm bởi giữa ta và họ không có đủ nhân duyên mà hãy nhờ đến người khác tác động.
Kinh Pháp Hoa - phẩm “Phương Tiện” ghi lại rằng: Ông trưởng giả nọ có một căn nhà đã cũ kỹ, mục nát và bị lửa đang thiêu cháy dần. Trong nhà này, những đứa con ông đang mải chơi mà ông bảo chúng không nghe để chạy ra thoát thân.
Ông bèn nói với các con: Bên ngoài này có đủ các thứ xe, xe dê, xe hươu, xe trâu được trang hoàng lộng lẫy, êm ấm. Các con nghe được vội chạy ra và thế là chúng thoát nạn.
Điều này cũng có hai mặt mà chúng ta cần nên lưu ý: Ở đời, nếu một người có đạo đức sẽ dùng cái hấp dẫn hơn để đưa người khác đến chỗ tốt đẹp hơn. Ngược lại, nếu người có thủ đoạn họ sẽ lấy cái hấp dẫn để dụ dỗ chúng ta đi vào sai lầm.
Thật ra, những người ngang bướng, cố chấp, khó thay đổi là những người yếu đuối. Vì sao? Bởi họ không có đủ mạnh mẽ và nghị lực để điều phục lại tâm tính mà hướng đến cái thiện. Ngược lại, người mạnh mẽ chính là những người biết thay đổi, hoàn thiện mình theo hướng tốt đẹp. Vì điều đó không phải dễ! Cần phải có sự thay đổi trong nhận thức, thay đổi những thói quen do nghiệp dẫn từ lâu để dần lột xác thành con người lương thiện.
Cho nên Ngài dạy rằng: Có 2 hạnh người cần phải kính trọng: Một là người không có lỗi lầm. Hai là người có lỗi mà biết sửa lỗi. Và chắc chắn rằng trên thế gian này, không ai sống mà không tạo lỗi cả!
(Theo Vuonhoaphatgiao.com)
Không ít lần, khi thấy con cái, vợ chồng hay bạn bè, những người xung quanh làm điều trái quan điểm sống của mình, chúng ta thường muốn họ thay đổi ngay bằng những lời khuyên răn. Và khi họ không làm theo ý mình, chúng ta tỏ ra giận dữ, đó là mấu chốt dẫn đến rạn nứt một mối quan hệ.
Chúng ta cần hiểu rằng, rất khó để thay đổi suy nghĩ và hành động của người khác. Bởi trên đời này, nếu dễ dàng thay đổi được người thì xã hội này không phức tạp và không có gia đình nào bất hạnh cả.
Bởi nếu tất cả mọi người luôn biết hướng thiện và lãnh hội những điều hay lẽ phải thì Đức Phật thuở ấy cũng không phải nói rằng: Đời ác ngũ trược chúng sinh cang cường rất khó độ.
Đức Phật tuy là một bậc giác ngộ được Trời Người tôn xưng, suốt 49 năm hành đạo độ vô số chúng sanh, nhưng trong những bài kinh, chúng ta cũng biết được rằng:
Phật năng độ vô lượng vô biên, năng bất tận vô lượng chúng sanh giới.
Nghĩa là: Phật có thể độ vô lượng vô biên chúng sanh, nhưng không có khả năng độ tận tất cả những người không có nhân duyên với mình. Vì thế, trong sử sách ghi lại, có những lúc Đức Phật phải nhờ: Ngài La Hầu La, Mục Kiền Liên, Xá Lợi Phất độ cho chúng sanh mà Ngài thấy họ có nhân duyên với đệ tử của Ngài.
Vì sao con người khó thay đổi?
Mỗi con người khi sinh ra đều những thói quen, lối sống, cách hành xử riêng mà người ta gọi đó là bản tính. Bản tính hay còn gọi là bản ngã được hình thành do nghiệp lực, những thói quen từ nhiều đời có được và dẫn dắt họ phải sống theo thói quen đó như một lẽ tự nhiên.
Chính vì sự chấp chặt vào bản ngã mà chúng ta thường luôn mặc định cho rằng mình đúng và ít chấp nhận sự thay đổi từ ai đó tác động vào. Phải nhớ một điều rằng: Cái đúng của người này không phải là cái đúng của người khác. Bởi cái đúng đó không thuộc về chân lý mà do quan niệm riêng từng người.
Bản ngã là thuộc tính riêng của con người. Nó rất khó thay đổi bởi đã được bảo vệ từ: ngã si (Mê muội về bản ngã), ngã kiến (quan điểm sai lầm về bản ngã), ngã mạn (kiêu ngạo, tâng bốc bản ngã), ngã ái (yêu mến đắm chấp bản ngã). Đó là vì sao việc cãi nhau thường dẫn đến chuyện xô xát, vì sao khi dính mắc một điều gì đó, người ta bám chấp vào nó, có khi 'sống để bụng chết mang theo'.
Tâm lý của những người sống cố chấp thường là đau khổ. Bởi họ không nhận diện ra được cái sai để tránh nó. Có đôi khi họ nhận ra được cái sai, nhưng không biết cách nào thoát khỏi nên buông xuôi. Nhưng nếu bị chỉ trích, họ sẽ tự phản ứng lại theo bản năng, rồi tự ái và bảo thủ.
Làm sao để thuyết phục?
Nói như thế không có nghĩa là không có cách để khiến thay đổi một con người.
1. Đối với bản thân
Chúng ta phải hiểu rằng: Nếu chưa rèn luyện tâm và chưa hiểu bản chất của đời sống thì chúng ta sẽ phải trải nghiệm nhiều khổ đau bất mãn vì nghiệp lực có sức mạnh ghê gớm trong việc ràng buộc và dẫn dắt suy nghĩ, lời nói và hành động của mỗi người. Để thoát khỏi, chúng ta phải tự quay lại soi xét chính mình, bởi chúng ta vốn rất chủ quan, luôn luôn thấy mình đúng. Bởi vậy, trước khi cố gắng thay đổi người khác, hãy tự thay đổi bản thân. Khi mình luôn an lạc, tự tại, bao dung thì tự khắc sẽ có năng lực chuyển hoá người khác một cách tự nhiên.
2. Đối với người khác
Bản chất cơ bản của con người là ham vui sợ khổ. Nên khi muốn thay đổi ai đó, chúng ta không nên áp đặt, chỉ trích vì chắc chắn họ sẽ khó lòng làm theo ý của mình. Thay vào đó, hãy phân tích vấn đề mà họ đang cố chấp bằng những lý lẽ mang tính tích cực. Sau đó đưa ra nhiều sự lựa chọn khác để họ thấy được rằng: Điều mới đó có lợi hơn, tốt hơn điều họ đang cần.
Đừng nên đóng bít đi sự đam mê, hoài bão của ai đó dù biết rằng nó không hợp lý, mà phải khéo léo chuyển hướng điều đó để họ có sự lựa chọn, cân nhắc rồi tự thay đổi chính bản thân mình. Bởi không ai thay đổi cuộc đời của họ ngoài chính họ. Còn nếu không thể thay đổi được họ, chúng ta cũng không nên quá bận tâm bởi giữa ta và họ không có đủ nhân duyên mà hãy nhờ đến người khác tác động.
Kinh Pháp Hoa - phẩm “Phương Tiện” ghi lại rằng: Ông trưởng giả nọ có một căn nhà đã cũ kỹ, mục nát và bị lửa đang thiêu cháy dần. Trong nhà này, những đứa con ông đang mải chơi mà ông bảo chúng không nghe để chạy ra thoát thân.
Ông bèn nói với các con: Bên ngoài này có đủ các thứ xe, xe dê, xe hươu, xe trâu được trang hoàng lộng lẫy, êm ấm. Các con nghe được vội chạy ra và thế là chúng thoát nạn.
Điều này cũng có hai mặt mà chúng ta cần nên lưu ý: Ở đời, nếu một người có đạo đức sẽ dùng cái hấp dẫn hơn để đưa người khác đến chỗ tốt đẹp hơn. Ngược lại, nếu người có thủ đoạn họ sẽ lấy cái hấp dẫn để dụ dỗ chúng ta đi vào sai lầm.
Thật ra, những người ngang bướng, cố chấp, khó thay đổi là những người yếu đuối. Vì sao? Bởi họ không có đủ mạnh mẽ và nghị lực để điều phục lại tâm tính mà hướng đến cái thiện. Ngược lại, người mạnh mẽ chính là những người biết thay đổi, hoàn thiện mình theo hướng tốt đẹp. Vì điều đó không phải dễ! Cần phải có sự thay đổi trong nhận thức, thay đổi những thói quen do nghiệp dẫn từ lâu để dần lột xác thành con người lương thiện.
Cho nên Ngài dạy rằng: Có 2 hạnh người cần phải kính trọng: Một là người không có lỗi lầm. Hai là người có lỗi mà biết sửa lỗi. Và chắc chắn rằng trên thế gian này, không ai sống mà không tạo lỗi cả!
(Theo Vuonhoaphatgiao.com)
- 426 lượt
