5 điều tâm niệm đối trị sợ hãi

Cuộc sống hiện đại đầy rẫy những rủi ro khó lường khiến con người luôn phải sống trong sợ hãi. Chúng ta có biết bao nhiêu nỗi sợ hãi mơ hồ, như sợ thất bại, sợ bị mất người thân, sợ bị coi thường… nhưng có lẽ bệnh tật và cái chết là nỗi ám ảnh lớn nhất đối với phần lớn mọi người. 

Đạo Phật dạy rằng bản chất của đời sống luân hồi là luôn thay đổi vô thường, và không thể dự đoán trước. Chúng ta không thể biết điều gì sẽ xảy ra và sự mù mờ ấy gieo mầm cho những nỗi lo sợ trong tâm.

Bởi vậy, đời sống thế gian vốn luôn có sự sợ hãi và bất an. Điều quan trọng là chúng ta không để nỗi sợ hãi trở nên mất kiểm soát, chế ngự chúng ta, tạo ra nhiều tư tưởng, tình cảm tiêu cực và khiến cho cuộc sống trở nên bế tắc. Chỉ cần hiểu và chấp nhận sự thật này, nỗi lo sợ của chúng ta sẽ vơi bớt phần nào.

Bài học về vô thường tưởng là đã cũ mèm nhưng vẫn còn nguyên giá trị, bởi chừng nào nó chưa thấm vào máu thịt tim óc mình thì chúng ta sẽ còn lặp lại những sai lầm cũ, còn sợ hãi khổ đau.

Những chồi non nảy lộc thành lá xanh, rồi lại đổi màu trước khi rơi rụng, ánh sáng từng thời khắc cũng đổi thay và suy nghĩ cũng theo dòng chảy vô thường miên viễn. Kể từ khoảnh khắc chào đời, chúng ta liên tục già đi theo mỗi phút giây nhịp thở. “Bạn” của ngày hôm nay không còn là “bạn” của ngày hôm qua và cũng không phải là “bạn” khi thơ bé. 

Cho dù chúng ta cố gắng bám víu vào những gì được cho là chắc thật thì cuộc sống về bản chất vẫn luôn là một ẩn số vĩ đại. Nếu biết nhìn nhận nỗi sợ hãi và bất trắc từ một góc độ khác, chúng ta nhận ra sợ hãi là một phần của cuộc sống và trong sự vô thường biến dịch ẩn chứa cả những điều ngạc nhiên thú vị!
 

“Năm điều tâm niệm” dưới đây là bài quán giúp chúng ta thoát khỏi nỗi sợ hãi. Những sự thật này nhắc nhở chúng ta về bản chất vô thường của cuộc sống và cho chúng ta sự tỉnh táo đối diện nghịch cảnh.

1. Chúng ta không thể trốn chạy được tuổi già.

2. Bệnh tật là điều không thể tránh khỏi trong cuộc đời.

3. Cái chết tất yếu sẽ xảy ra.

4. Vạn pháp thế gian đều tuân theo lẽ vô thường. Những đối tượng ta yêu quý cũng vậy - một ngày nào đó, họ cũng sẽ rời xa ta.

5. Thứ duy nhất mà ta sở hữu là những suy nghĩ, lời nói và hành động của mình. Chúng ta không thể thoát khỏi ba nghiệp thân khẩu ý mình đã tạo nên; đó là nguyên nhân của mọi hạnh phúc khổ đau.

Đó là những chân lý đơn giản giúp phá bỏ bức tường dày của những bao biện cho việc chúng ta không dám đối diện với sợ hãi, cố gắng duy trì hiện trạng cuộc sống thay vì sẵn sàng thay đổi. 

Khi hiểu và biết chấp nhận vô thường, tâm bạn sẽ có được khả năng linh hoạt, không còn bị mắc kẹt trong những bám chấp của sợ hãi. Cho dù hoàn cảnh có xảy ra tồi tệ đến mức nào, bạn vẫn có thể nhìn vào mặt tích cực của nó, chấp nhận nó như vốn có và nhận ra những cơ hội của hạnh phúc đang ẩn chứa và chờ bạn khám phá. Bạn thấy mình là người làm chủ cuộc đời, có quyền thay đổi cũng như có trách nhiệm với số phận và hoàn cảnh của chính mình. Bạn có thể loại bỏ những hỗn loạn tạp niệm, tạo cho mình một chương mới trong trang sách cuộc đời.